Türkiye Kripto Varlıklar Pazarının Büyüklüğü ve Yeni Düzenleyici Politikaların Analizi

Son yıllarda, Türkiye küresel kripto varlıklar pazarında giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. İstatistik verilerine göre, bu ülke ABD, Hindistan ve Birleşik Krallık'tan sonra dünya genelinde dördüncü en büyük kripto varlıklar ticaret pazarı haline gelmiştir.

Türkiye halkının Kripto Varlıklar'a olan ilgisi, büyük ölçüde ülkenin ekonomik istikrarsızlığı ve yerel para biriminin sürekli değer kaybetmesinden kaynaklanıyor. Yüksek enflasyon ve lira zayıflığı karşısında, giderek daha fazla Türk vatandaşı Kripto Varlıklar'ı ekonomik riskleri hedge etme ve değer koruma aracı olarak görüyor.

Veriler, 2020 yıl sonundan 2023 yıl sonuna kadar Türk Lirası'nın ABD Doları karşısında değer kaybının %300'ü aştığını gösteriyor. Bu yıl 23 Ağustos'ta, içindeki yüksek enflasyon gibi faktörlerin etkisiyle, Türk Lirası'nın ABD Doları'na karşı değeri bir ara 34:1'lik tarihi düşük seviyenin altına düştü. Yerel medyaya göre, 2024 yılından itibaren Türk Lirası'nın ABD Doları karşısındaki değeri yaklaşık %15,2 düştü.

Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasası büyük olmasına rağmen, yıllardır net bir düzenleyici çerçeveden yoksun kalmış, bu da ülkenin Kripto Varlıklar sektörünün yasal bir gri alanda bulunmasına neden olmuştur. Türkiye Merkez Bankası 2021'de Bitcoin gibi Kripto Varlıklar ile ödeme yapılmasını yasaklayan bir karar almasına rağmen, bu önlem tüm piyasayı kapsamlı bir şekilde düzenlemeyi başaramamıştır. Küresel ölçekte Kripto Varlıklar düzenlemesine artan ilgiyle birlikte, Türkiye de bu alandaki yönetimini adım adım güçlendirmeye başlamıştır.

Türkiye'de Kripto Varlıklar Regülasyonlarının Netleşmesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi, bu yılın Haziran ayında kabul edilen ve Temmuz ayında yürürlüğe giren "Sermaye Piyasaları Kanunu Değişikliği" ile kripto endüstrisinin geniş bir dikkatini çekti. Ülkenin Sermaye Piyasası Kurulu (CMB), bu değişikliğin Türkiye'deki kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bir başlangıç düzenleyici çerçeve oluşturduğunu vurguladı. Ana içerikler şunlardır:

1. CMB'yi kripto varlıklar endüstrisi düzenleyici kuruluşu olarak belirleyin ve ona işletme, denetleme, yaptırım uygulama ve önlemler alma yetkisi verin.

2. Yetkisiz olarak şifreleme faaliyetleri yürütmek, kullanıcı varlıklarını zimmetine geçirmek ve dolandırıcılık gibi suç eylemleri için ceza sorumluluğu düzenlenmesi.

3. Ticaret platformunun, piyasa manipülasyonlarını ve güvenlik olaylarını tanımlamak, önlemek, sınırlamak ve zamanında raporlamak için bir izleme sistemi kurmasını talep edin.

Şu anda, kapsamlı bir Kripto Varlıklar düzenleme sistemi henüz kurulmamış olmasına rağmen, Türkiye'nin mevcut yasaları piyasada belirli bir denetim gücüne sahiptir. Örneğin, ülkenin merkez bankası şifreleme ile yapılan ödemeleri yasaklamaktadır, mali suçları araştırma komisyonu (MASAK) borsalardan KYC verilerini toplayarak kara para aklama önlemlerini sürdürmelerini talep etmektedir.

Türkiye Maliye Bakanı Mehmet Simsek, daha kapsamlı bir şifreleme düzenleme tasarısının son değerlendirme aşamasına girdiğini ve bunun şifreleme cüzdanları, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, kripto varlık saklayıcıları gibi işletmelere net bir yasal zemin sağlayacağını açıkladı.

Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği Yorumu

2024年7月2日，土耳ki hükümeti resmi olarak 7518 sayılı "Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"ni onayladı ve Kripto Varlıklar hizmet sağlayıcıları (CASPs) için operasyonları düzenleyen net bir hukuki çerçeve oluşturdu. Bu değişiklik, Türkiye'nin kripto para piyasasının tamamen yeni bir uyum dönemine girdiğini işaret ediyor.

Düzenlemenin Çıkış Arka Planı

2021'den bu yana, Türkiye kara para aklama riski nedeniyle FATF'nin gri listesine alınmıştır. Bu olumsuz durumdan kurtulmak ve Kripto Varlıklar için vergi politikalarını netleştirmek amacıyla, Türkiye bu alandaki denetimlerini artırmaya başlamıştır. Şu anda, Türkiye gri listeden başarıyla çıkarılmıştır ve yeni düzenleyici çerçeve de devreye girmiştir, bu da Kripto Varlıklar pazarının düzenlenmiş gelişimi için bir temel sağlamıştır.

Sermaye Piyasası Komisyonu ( CMB ) yeni düzenlemelerin ana noktaları

1. Tüm kripto varlık hizmet sağlayıcıları CMB'den lisans almalı ve TUBITAK tarafından belirlenen standartlara uymalıdır.

2. Bankacılıkla ilgili faaliyetler, bankacılık düzenleme ve denetim kurumu (BDDK)'den onay almak zorundadır.

Kripto Varlıklar platformunun kurulumu için koşullar

1. Platform, anonim şirket olarak kurulmalıdır ve asgari ödenmiş sermaye 50.000.000 Türk Lirası olmalıdır.

2. Tüm hisseler nakit olarak ihraç edilmeli ve kaydedilmelidir.

3. Kurucular ve yöneticiler, sermaye piyasası yasası ve diğer ilgili yasaların gerekliliklerine uymalı, yeterli ekonomik güce, dürüstlüğe ve güvenilirliğe sahip olmalıdır.

4. Kripto Varlıklar platformunun faaliyet alanı net olmalı, alım, satım, ilk ihraç, dağıtım, likidasyon, devredilme ve saklama gibi faaliyetleri kapsamalıdır.

Platform işletiminin geçişi ve tasfiyesi

1. Mevcut operasyonel kripto varlık hizmet sağlayıcıları, CMB'ye gerekli belgeleri bir ay içinde sunmak zorundadır; başvuru yapmayan şirketler ise bir ay içinde tasfiye kararı almak zorundadır.

2. Geçici işletim platformları, 8 Kasım 2024'e kadar platform işletim lisansı başvurusu yapmak zorundadır, aksi takdirde geri çekilmeyle karşılaşacaklardır.

3. Şu anda toplamda 76 borsa geçici işletim izni almış durumda, 8 borsa ise şartları yerine getiremediği için kapatılması istenmiştir.

Düzenleme ve Ceza Önlemleri

1. Yetkisiz olarak Kripto Varlıklar hizmeti veren bireyler ve kurumlar 3 ila 5 yıl hapis cezası ve 5000 ila 10000 gün para cezası ile karşı karşıya kalacaklar.

2. Taahhüt edilen fonların veya varlıkların kötüye kullanımı en fazla 14 yıl hapis cezası ve büyük para cezası ile cezalandırılabilir.

3. Suç işleyenler, hileli davranışlarla zimmetine para geçirmeye çalıştıklarında 14 ila 20 yıl hapis cezası ile karşılaşacak ve en fazla 20000 gün para cezası alacaklardır.

4. İzinleri iptal edilmiş şifreleme varlıkları hizmet sağlayıcılarının kaynaklarını yasa dışı olarak kullanan kişiler, en fazla 22 yıl hapis ve 20000 gün para cezası ile karşı karşıya kalacaklardır.

Düzenleyici Çerçevenin Etkisi ve Geleceği

1. Pazar güvenini ve istikrarını artırmak: Yeni düzenleyici çerçeve, daha yüksek bir şeffaflık ve sorumluluk duygusu getirdi, bu da yatırımcıların pazara olan güvenini artırmaya ve haksızlıkların önlenmesine yardımcı oluyor.

2. Uyumluluğu ve standartlaşmayı teşvik etme: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının CMB'den izin alması ve sıkı işletme standartlarına uyması, sektörün standartlaşmasını teşvik edecektir.

3. Uluslararası şirketlerin katılımını çekmek: Birçok uluslararası tanınmış borsa lisans başvurusunda bulundu, bu da Türkiye pazarının uluslararası şirketler için cazibesini göstermektedir. Bu, piyasa rekabetini artırabilir ve aynı zamanda daha fazla gelişmiş teknoloji ve hizmet getirebilir.

4. Denetim Gücünü Artırmak ve Pazarın Entegrasyonu: Yeni düzenlemeler, yasadışı faaliyetler için katı ceza önlemleri belirlemiştir, bu da piyasadaki yasadışı davranışları temizlemeye yardımcı olmakta ve piyasanın daha sağlıklı ve şeffaf olmasını teşvik etmektedir.

5. Pazar Büyüme Potansiyeli: Dünyanın dördüncü en büyük Kripto Varlıklar ticaret ülkesi olarak, yeni düzenlemelerin uygulanmasıyla Türkiye Kripto Varlıklar pazarı yeni büyüme fırsatları beklemektedir.

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği", Türkiye'nin Kripto Varlıklar pazarına yeni bir düzen ve normlar getirdi, aynı zamanda gelecekteki gelişimi için sağlam bir temel oluşturdu. Daha fazla şirketin katılımı ve pazarın aşamalı olarak olgunlaşmasıyla, Türkiye Kripto Varlıklar pazarının yeni bir refah dönemine girmesi bekleniyor.