Küresel Ticaret Savaşı Yeniden: Kripto Varlıklar Pazarı Yeni Zorluklarla Karşılaşıyor

Yüzyıl kadar önce, 1930’daki Smoot-Hawley Tarife Yasası, küresel ekonomi üzerinde derin etkiler yarattı. Bu, yerli sanayileri koruma adına yapılan bir politika, nihayetinde küresel ticarette felaket boyutunda bir daralmaya yol açtı ve Büyük Buhran’ın şiddetini artırdı. Bugün, ticaret korumacılığının gölgesi tekrar dünya üzerinde belirmekte.

2025年4月, Amerika, Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerini %125'e çıkaracağını açıkladı ve küresel piyasalarda tekrar bir gerginlik hissedildi. Çin Ticaret Bakanlığı hızlı bir şekilde yanıt vererek, eğer ABD tarafı "gümrük vergisi sayısal oyunları" oynamaya devam ederse, Çin tarafının "umursamayacağını" ve daha fazla karşı önlem alma hakkını saklı tuttuğunu belirtti. Bu arada, ABD hükümeti 75 ülkeye "90 günlük gümrük vergisi askıya alma" teklifinde bulundu ve genel vergi oranını %10'a düşürdü, ancak Çin, Meksika ve Kanada'yı bu durumun dışında bıraktı. Bu hedefe yönelik ticaret stratejisi, sadece Çin ile ABD arasındaki ekonomik kopma riskini artırmakla kalmadı, aynı zamanda küresel sermaye akışının yeni alanı olan Kripto Varlıklar pazarını da yeni zorluklarla karşı karşıya bıraktı.

Tarihin Uyarısı

1930'larda Smoot-Hawley Tarife Yasası'nın getirdiği dersler düşündürücüdür. O dönemde, ülkeler karşılıklı gümrük tarifeleri ile birbirlerini tehdit eden bir kısır döngüye girdi ve nihayetinde uluslararası ticaret sistemi çöktü. 20. yüzyılın en yıkıcı ticaret politikalarından biri olarak kabul edilen bu durum, çağdaş karar vericiler için bir uyarı niteliğindedir: Ticaret korumacılığı asla ekonomik zorlukların iyi bir çözümü olmamıştır.

1930 yılında, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi bu yasayı kabul ederek ithalat tarifelerini ortalama %59'a çıkararak tarihsel bir zirveye ulaştı. Amaç, Büyük Buhran'dan etkilenen yerli sanayileri korumaktı, ancak bu felaket verici bir zincirleme reaksiyona yol açtı. Küresel ana ticaret ortakları hızla misilleme önlemleri aldı ve bu da 1929-1934 yılları arasında uluslararası ticaretin neredeyse üçte iki oranında daralmasına neden oldu, ABD'nin ihracatı %70 oranında düştü ve küresel işsizlik oranı daha da kötüleşti. Bu politika, sadece Amerika Birleşik Devletleri ekonomisini kurtaramadı, aynı zamanda Büyük Buhran'ın etkisini derinleştirdi ve ticaret korumacılığının ölümcül kusurlarını açığa çıkardı: küresel ekonomik sistemde, tek taraflı olarak ticaret engellerini artırmak kaçınılmaz olarak "geri tepmek" etkisine yol açar. Daha derin bir etki ise, bu yasanın uluslararası çok taraflı ticaret iş birliğinin temelini yok etmesi, ekonomik milliyetçilik duygularını körüklemesi ve İkinci Dünya Savaşı öncesi uluslararası ekonomik düzenin çöküşü için zemin hazırlamasıdır.

Yeni bir gümrük savaşı turunun özellikleri

2025 yılındaki gümrük savaşları, 1930 yılına göre farklılık göstermektedir. Amerika, küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirmek için "seçici gümrük savaşları" yoluyla - Çin'e baskı yaparken, çoğu ülke için geçici olarak rahatlama sağlamaktadır. Bu "böl ve yönet" stratejisi, zeki görünse de aslında riskler taşımaktadır. Dünya ikinci büyük ekonomisi olan Çin, artık 1930'ların pasif bir ticaret zayıf ülkesi değildir. Amerika'nın gümrük oranlarını artırmasına karşı, Çin hemen karşılık vermemiştir; bunun yerine "dikkate almama" tutumuyla soğuk bir şekilde yaklaşmakta ve aynı zamanda "doları azaltma" planını hızlandırmaktadır. Bu stratejik kararlılık, piyasaların yeni bir ticaret savaşının 1930'ların kapsamlı bir karmaşasına dönüşmeyeceğini, aksine daha kalıcı bir yıpratma savaşı olabileceğini fark etmesine neden olmuştur.

Kripto Varlıklar Pazarının Tepkisi

Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin gümrük tarifeleri politikası, küresel finans piyasalarında şiddetli dalgalanmalara neden oldu ve kripto varlıklar da kapsamlı bir darbe aldı. Bitcoin, 83.500 dolardan 74.500 dolara düştü, Ethereum ise daha büyük bir düşüş yaşadı ve 1.800 dolardan 1.380 dolara geriledi, diğer kripto varlıkların toplam piyasa değeri ise %40'tan fazla düştü. Piyasa likiditesi önemli ölçüde daraldı, Bitcoin'in aylık fon akışı, zirve noktası olan 100 milyar dolardan 6 milyar dolara ani bir düşüş yaşadı, Ethereum ise 6 milyar dolarlık net çıkışa geçti. Büyük ölçekli "teslimiyet satışı" yaşanmasına rağmen, fiyatlar düştükçe zarar boyutunun kademeli olarak küçüldüğü görülüyor, bu da kısa vadeli satış baskısının tükenme eğiliminde olabileceğini gösteriyor.

Teknik açıdan bakıldığında, 93,000 dolar Bitcoin'in yukarı yönlü momentumunu yeniden kazanması için kritik direnç seviyesidir, 65,000-71,000 dolar aralığı boğaların koruması gereken ana destek alanıdır. Mevcut piyasa kritik bir aşamaya girmiştir, eğer destek seviyesinin altına inerse çoğu yatırımcı zararda kalacak ve bu daha şiddetli bir piyasa düzeltmesini tetikleyebilir. Genel olarak, kripto piyasası küresel likidite değişimlerine son derece hassastır, bu seferki gümrük politikası tarafından getirilen belirsizlik geniş çaplı etkilere neden olmuştur, piyasanın istikrar kazanıp kazanamayacağı ise sonraki politikaların yönü ve fon geri akış durumuna bağlı olacaktır.

Sonuç

Kripto Varlıklar piyasası bu oyunda hem pasif bir alıcı, hem de aktif bir değişken olarak karşımıza çıkıyor. Uluslararası durum gerginleştiğinde ve küresel para sistemi karmaşa içinde olduğunda, kripto para birimleri yatırımcıların aradığı kıt, küresel ve herhangi bir hükümet ya da varlık tarafından kontrol edilmeyen dijital değer saklama aracı haline gelebilir. Belki de, eski düzenin itibarı ticaret savaşları tarafından aşınırken, yeni sistemin tohumları sessizce filizlenmeye başlar.