Mô hình định giá tài sản mã hóa

Với sự gia tăng liên tục của dòng vốn từ các tổ chức, lĩnh vực tiền mã hóa đã trở thành một trong những phân khúc năng động và có tiềm năng nhất trong công nghệ tài chính. Làm thế nào để định giá hợp lý các loại dự án mã hóa trở thành một vấn đề then chốt. Các tài sản tài chính truyền thống có hệ thống định giá trưởng thành, chẳng hạn như mô hình chiết khấu dòng tiền và phương pháp định giá theo tỷ lệ giá trên lợi nhuận (P/E). Nhưng các dự án mã hóa rất đa dạng, bao gồm chuỗi công khai, token nền tảng giao dịch, các dự án DeFi và meme coin, mỗi loại đều có những đặc điểm, mô hình kinh tế và chức năng token riêng. Do đó, cần khám phá các mô hình định giá phù hợp cho từng lĩnh vực con.

Định giá chuỗi công khai: Định luật Metcalfe

Ý tưởng cốt lõi của định luật Metcalfe là giá trị của mạng lưới tỷ lệ với bình carr của số lượng nút. Biểu thức là: V = K*N², trong đó V là giá trị của mạng lưới, N là số lượng nút hợp lệ, K là một hằng số.

Định luật này được công nhận rộng rãi trong dự đoán giá trị của các công ty internet. Ví dụ, một nghiên cứu kéo dài 10 năm về Facebook và Tencent cho thấy giá trị của những công ty này có đặc điểm theo định luật Metcalfe.

Cũng như vậy, định luật này cũng áp dụng cho việc định giá các dự án blockchain công cộng. Nghiên cứu cho thấy, giá trị thị trường của Ethereum có mối quan hệ tuyến tính logarit với số lượng người dùng hoạt động hàng ngày, cơ bản phù hợp với định luật Metcalfe. Cụ thể, giá trị thị trường của mạng Ethereum tỷ lệ thuận với lũy thừa 1,43 của số người dùng, hằng số K có giá trị là 3000. Công thức tính toán như sau:

V = 3000 * N^1.43

Dữ liệu thống kê cho thấy việc sử dụng định luật Metcalfe để định giá có mối liên hệ nhất định với xu hướng giá trị thực tế của Ethereum.

Tuy nhiên, phương pháp này có những hạn chế khi áp dụng cho các chuỗi công khai mới nổi. Đối với các dự án chuỗi công khai sớm có số lượng người dùng nhỏ như Solana và Tron, có thể không phù hợp để sử dụng định giá theo định luật Metcalfe. Hơn nữa, phương pháp này cũng không thể phản ánh tác động của tỷ lệ staking đến giá token, ảnh hưởng lâu dài của phí đốt dưới các cơ chế cụ thể, cũng như các yếu tố như khả năng sinh thái của chuỗi công khai có thể dựa trên tỷ lệ an toàn để chơi trò chơi tổng giá trị khóa.

Đánh giá token nền tảng giao dịch: Mô hình mua lại và tiêu hủy có lợi nhuận

Token nền tảng của sàn giao dịch tập trung giống như chứng chỉ cổ phần, giá trị của nó liên quan mật thiết đến các khoản thu nhập của sàn giao dịch (như phí giao dịch, phí niêm yết, v.v.), tình hình phát triển hệ sinh thái chuỗi công khai và thị phần. Loại token này thường áp dụng cơ chế mua lại và tiêu hủy, một số còn có cơ chế đốt trong chuỗi công khai.

Việc định giá token nền tảng cần xem xét tình hình doanh thu tổng thể của nền tảng, thông qua việc chiết khấu dòng tiền tương lai để ước tính giá trị nội tại của nó, đồng thời cũng cần xem xét cơ chế tiêu hủy token để đánh giá sự thay đổi về tính khan hiếm. Phương pháp định giá mô hình mua lại và tiêu hủy lợi nhuận đơn giản như sau:

Giá trị tăng trưởng của token nền tảng = K * Tỷ lệ tăng trưởng khối lượng giao dịch * Tỷ lệ tiêu hủy nguồn cung (K là hằng số)

Lấy ví dụ về token nền tảng của một sàn giao dịch nổi tiếng, cách thức cấp quyền của nó đã trải qua hai giai đoạn: giai đoạn đầu áp dụng cơ chế thu mua lợi nhuận, giai đoạn sau chuyển sang cơ chế tự động tiêu hủy cộng với cơ chế tiêu hủy theo thời gian thực.

Giả sử tỷ lệ tăng trưởng khối lượng giao dịch của sàn giao dịch vào năm 2024 là 40%, tỷ lệ tiêu hủy nguồn cung token là 3,5%, lấy hằng số K là 10, thì:

Tỷ lệ tăng giá trị token = 10 * 40% * 3.5% = 14%

Điều này có nghĩa là theo những dữ liệu này, vào năm 2024, đồng token này sẽ tăng 14% so với năm 2023.

Tuy nhiên, khi áp dụng phương pháp định giá này vào thực tế, cần chú ý đến sự thay đổi thị phần của sàn giao dịch. Hơn nữa, sự thay đổi trong chính sách quản lý cũng có ảnh hưởng lớn đến định giá của token nền tảng giao dịch, sự không chắc chắn của chính sách có thể dẫn đến sự thay đổi trong kỳ vọng của thị trường đối với token nền tảng.

Định giá dự án DeFi: Phương pháp chiết khấu dòng tiền token

Đánh giá của các dự án DeFi có thể sử dụng phương pháp chiết khấu dòng tiền từ token (DCF). Logic cốt lõi của nó là dự đoán dòng tiền mà token có thể tạo ra trong tương lai và tính giá trị hiện tại theo một tỷ lệ chiết khấu nhất định.

Lấy một dự án DeFi làm ví dụ, giả sử thu nhập của nó vào năm 2024 là 98,9 triệu, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm là 10%, tỷ lệ chiết khấu là 15%, thời gian dự đoán là 5 năm, tỷ lệ tăng trưởng vĩnh viễn là 3%, và tỷ lệ chuyển đổi dòng tiền tự do là 90%.

Thông qua việc tính toán dòng tiền trong năm năm tới và giá trị hiện tại của chúng, cộng với giá trị tương lai được chiết khấu, có thể đưa ra ước tính giá trị của dự án này khoảng 1 tỷ. Điều này gần với giá trị thị trường hiện tại là 1,16 tỷ, nhưng cần lưu ý rằng ước tính này dựa trên giả định rằng sẽ tăng trưởng 10% mỗi năm trong 5 năm tới, thực tế có thể khác biệt do môi trường thị trường.

Các thách thức chính mà các dự án DeFi phải đối mặt trong việc định giá bao gồm: thứ nhất, token quản trị thường không trực tiếp nắm bắt được giá trị doanh thu của giao thức; thứ hai, việc dự đoán dòng tiền trong tương lai gặp khó khăn do sự biến động lớn của thị trường; thứ ba, việc xác định tỷ lệ chiết khấu là phức tạp; thứ tư, cơ chế mua lại và tiêu hủy lợi nhuận mà một số dự án áp dụng có thể ảnh hưởng đến tính thích hợp của phương pháp định giá.

Đánh giá Bitcoin: Xem xét tổng hợp từ nhiều phương pháp

Đánh giá giá trị của Bitcoin có thể được thực hiện từ nhiều góc độ:

1. Phương pháp định giá chi phí khai thác: Trong năm năm qua, thời gian mà giá Bitcoin thấp hơn chi phí khai thác của các máy khai thác chính chỉ chiếm khoảng 10%, cho thấy chi phí khai thác có vai trò hỗ trợ quan trọng đối với giá Bitcoin.

2. Mô hình hàng thay thế vàng: Bitcoin được coi là "vàng kỹ thuật số", có thể thay thế một phần chức năng lưu trữ giá trị của vàng. Hiện tại, giá trị thị trường của Bitcoin chiếm 7.3% giá trị thị trường của vàng. Nếu tỷ lệ này tăng lên 10%, 15%, 33% hoặc 100%, giá Bitcoin sẽ lần lượt đạt 92,523 đô la, 138,784 đô la, 305,325 đô la hoặc 925,226 đô la.

Tuy nhiên, Bitcoin và vàng có sự khác biệt rõ rệt về thuộc tính vật lý, nhận thức thị trường và các tình huống ứng dụng, vì vậy khi sử dụng mô hình này cần xem xét đầy đủ ảnh hưởng của những yếu tố này đến giá trị thực tế của Bitcoin.

Kết luận

Mô hình định giá hợp lý là rất quan trọng để thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của ngành mã hóa, có thể giúp các nhà đầu tư phát hiện ra những dự án thực sự có giá trị trong bối cảnh thị trường biến động. Đặc biệt trong thời kỳ thị trường gấu, chúng ta cần tìm kiếm những dự án có giá trị lâu dài bằng các tiêu chí nghiêm ngặt và logic cơ bản, giống như việc phát hiện Google và Apple trong thời kỳ bùng nổ Internet năm 2000, để khai thác những ông lớn tương lai trong thị trường mã hóa hiện tại.