Từ bậc thầy khoa học viễn tưởng đến người tiên phong Web3: Cuộc đời huyền thoại của Neal Stephenson

Lời giới thiệu

Năm 1992, một nhà văn tên là Neal Stephenson đã lần đầu tiên đưa ra khái niệm "vũ trụ ảo" trong tiểu thuyết của ông mang tên "Snow Crash". Điều này không chỉ thiết lập tiêu chuẩn mới cho văn học khoa học viễn tưởng mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến các tác phẩm điện ảnh sau này. Tác phẩm của Stephenson với cách kể chuyện sống động và sự chú ý đến chi tiết đã hình thành nên thời đại Web3 mà chúng ta đang xây dựng ngày nay.

Tuy nhiên, ảnh hưởng của Stephenson không chỉ dừng lại ở việc sáng tác văn học. Với sự trỗi dậy của công nghệ blockchain, ông đã hướng sự chú ý của mình vào việc xây dựng thực tế của metaverse, trở thành một người tham gia quan trọng trong lĩnh vực này. Bài viết này sẽ đi sâu vào cuộc đời, tác phẩm của "cha đẻ của metaverse" và mối liên hệ của ông với cơ sở hạ tầng metaverse Lamina1, thể hiện vị trí độc đáo của ông như một nhà lãnh đạo tư tưởng trong tiến trình tiến hóa công nghệ, cũng như sự cảm hứng và vai trò dẫn dắt ông đối với tương lai.

1. Kinh nghiệm thuở đầu: Ảnh hưởng kép của khoa học và văn học

Stephenson sinh ra trong một gia đình học thuật, cha là giáo sư kỹ thuật, mẹ là nhà sinh hóa học, ông nội là nhà vật lý nổi tiếng. Bối cảnh gia đình như vậy khiến ông từ nhỏ đã ngập tràn trong không khí khoa học và kỹ thuật.

Thời niên thiếu, Stephenson đã phát triển mối quan tâm mạnh mẽ đối với tiểu thuyết khoa học viễn tưởng và khoa học máy tính. Năm 1981, ông nhập học tại Đại học Boston để học vật lý, sau đó chuyển sang chuyên ngành khoa học trái đất và hành tinh và nhận được bằng cấp. Trong thời gian học đại học, ông cũng đã phát triển mối quan tâm đối với lịch sử và ngôn ngữ học, điều này đã được thể hiện đầy đủ trong các tác phẩm sau này của ông.

Sau khi tốt nghiệp, Stephenson bắt đầu sự nghiệp của mình, nhưng niềm đam mê sáng tác vẫn không giảm. Năm 1984, ông xuất bản tác phẩm đầu tay "The Big U". Bốn năm sau, ông phát hành tiểu thuyết kinh dị với chủ đề bảo vệ môi trường "Mười Hai Cung Hoàng Đạo". Năm 1992, Stephenson đã có bước đột phá với "Snow Crash", cuốn tiểu thuyết nổi tiếng vì đã tạo ra khái niệm "metaverse". "Snow Crash" đã trở thành một cuốn sách bán chạy, là tác phẩm phải đọc trong lĩnh vực kinh doanh và công nghệ. Tiểu thuyết tiếp theo của ông, "Thời Đại Kim Cương", tiếp tục khám phá khả năng của hệ thống thanh toán phân phối, và đã giành giải Hugo và giải Locus.

Ngoài thành tựu văn học, Stephenson đã bắt đầu tham gia vào các dự án công nghệ thực tế từ đầu những năm 2000. Ông là một trong những thành viên sáng lập của công ty Blue Origin, đóng góp quan trọng cho việc đánh giá du hành không gian và công nghệ tăng tốc. Sau năm 2007, ông đảm nhiệm vị trí giám đốc tương lai của một công ty công nghệ thực tế tăng cường, dẫn dắt phát triển công nghệ AR cách mạng.

Sau khi rời công ty vào năm 2020, Stephenson đã nhận được một khoản tài trợ lớn để phát triển một dự án sản xuất ảo dựa trên cuốn tiểu thuyết mà ông đồng tác giả với Nicole Galland. Vào tháng 6 năm 2021, ông và các đồng nghiệp đã phát hành vở kịch âm thanh "New Found Land: The Long Haul", dựa trên thế giới mà họ đã phát triển trước đó.

Với sự trỗi dậy của công nghệ blockchain, sự quan tâm của Stephenson một lần nữa mở rộng đến lĩnh vực công nghệ mới nổi. Ông tích cực tham gia vào việc phát triển cơ sở hạ tầng metaverse Lamina1, nhằm giải quyết một số vấn đề then chốt hiện tại của metaverse và thúc đẩy sự phát triển của Web3. Lamina1 không chỉ là một đổi mới trong metaverse, mà còn là tầm nhìn và khám phá của ông về kỷ nguyên thông tin tương lai.

2. Tổng quan về các tác phẩm chính

2.1 "Tuyết Lở": Sự ra đời của khái niệm vũ trụ ảo

Năm 1992, Stephenson đã công bố tác phẩm nổi bật "Snow Crash". Tiểu thuyết này không chỉ là một cột mốc trong văn học cyberpunk, mà còn lần đầu tiên đưa ra khái niệm "metaverse", dự đoán tương lai của thực tế ảo và thế giới mạng. Trong sách mô tả một thế giới ảo do người dùng tạo ra và tương tác, khái niệm này sau đó đã được áp dụng trong nhiều bộ phim khoa học viễn tưởng. Stephenson thông qua việc mô tả xã hội, công nghệ và văn hóa tương lai, đã thiết lập tiêu chuẩn mới cho văn học khoa học viễn tưởng, ảnh hưởng sâu sắc đến những người sáng tạo và nhà phát triển công nghệ sau này.

2.2 "Cẩm nang mật mã": Dự đoán cách mạng mã hóa

Cuốn sách "Cẩm nang mật mã" được xuất bản năm 1999 là một tác phẩm quan trọng khác của Stephenson. Tiểu thuyết này trải dài qua hai dòng thời gian: Thế chiến II và hiện đại, thông qua những câu chuyện giao thoa giữa mật mã học, khoa học máy tính và tài chính, đã đi sâu vào việc khám phá sự phát triển trong tương lai của công nghệ mã hóa. Nhiều ý tưởng trong cuốn sách, như tiền điện tử và công nghệ blockchain, đã được thực tiễn hóa trong thế giới ngày nay. Stephenson thông qua tiểu thuyết này đã thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của ông về công nghệ và lịch sử, đã dự đoán sự xuất hiện của cuộc cách mạng tiền điện tử. Cuốn tiểu thuyết có ảnh hưởng sâu rộng, đã nhận giải thưởng Đại sảnh Danh vọng Prometheus 14 năm sau khi xuất bản.

2.3 "Thời đại kim cương": Khám phá công nghệ nano

Cuốn sách "Thời đại kim cương" được xuất bản vào năm 1995 tiếp tục thể hiện cái nhìn của Stephenson về công nghệ tương lai. Tiểu thuyết này lấy một "cuốn sách giáo dục tương tác" làm trung tâm, khám phá ứng dụng của công nghệ nano trong giáo dục và xã hội. "Thời đại kim cương" không chỉ là một tiểu thuyết khoa học viễn tưởng thú vị, mà còn thông qua mạch truyện phức tạp và sự chỉ trích xã hội sâu sắc, đã giành được giải Hugo và giải Locus, củng cố thêm vị thế của Stephenson trong văn học khoa học viễn tưởng.

2.4 "Baroque Cycle": Giao hưởng giữa lịch sử và khoa học

Bắt đầu từ năm 2003, Stephenson đã sáng tác bộ ba vĩ đại mang tên "Vòng lặp Baroque". Bộ sách này lấy bối cảnh thế kỷ 17 và 18, có thể coi là phần tiền truyện của "Cẩm nang mã hóa". Tiểu thuyết bao gồm 3 tập với tổng cộng 8 cuốn sách, kể về những cuộc phiêu lưu của người châu Âu trong thời kỳ đó, trong đó mật mã học và tiền tệ học đóng vai trò quan trọng. Bộ sách kết hợp các yếu tố lịch sử và khoa học viễn tưởng, "Hệ thống thế giới" đã giành được giải thưởng Prometheus vào năm 2005.

2.5 "Mạng Phục": Sự va chạm giữa ảo và thực

Tiểu thuyết "Mạng Vũ" ra mắt năm 2011 là một tác phẩm đầy hành động và bí ẩn, kể về một câu chuyện phức tạp trải dài giữa thế giới ảo và thực tế. Các nhân vật trong tiểu thuyết tham gia vào những cuộc đối kháng gay gắt giữa thế giới thực và trò chơi trực tuyến nhiều người chơi. Thông qua tác phẩm này, Stephenson khám phá ảnh hưởng của thế giới ảo đối với cuộc sống thực, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của ông về công nghệ và tương tác xã hội.

2.6 《七重世界》: Khám phá không gian và tương lai của nhân loại

Cuốn tiểu thuyết "Thế giới bảy lớp" năm 2015 của Stephenson là một sự tưởng tượng vĩ đại về khám phá không gian và tương lai của nhân loại. Tiểu thuyết mô tả câu chuyện về con người chạy trốn vào không gian khi đối mặt với thảm họa toàn cầu, và trở lại Trái đất sau hàng nghìn năm. Thông qua việc miêu tả chính xác các chi tiết khoa học và công nghệ, Stephenson thể hiện sự quan tâm sâu sắc và kiến thức phong phú của ông về khám phá không gian. Tác phẩm này đã thu hút sự chú ý của ngành công nghiệp điện ảnh và đã được chuyển thể thành phim dự kiến ra mắt vào năm 2025.

Các tác phẩm của Stephenson bao gồm nhiều yếu tố như khoa học viễn tưởng, bí ẩn và trinh thám, và đã nhận được nhiều giải thưởng quốc tế. Sáng tác của ông nổi bật với trí tưởng tượng phong phú và triết lý sâu sắc, nội dung phong phú và rất thông minh. Các tác phẩm của ông đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau và đã đạt được thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực khoa học viễn tưởng, được độc giả và giới phê bình ca ngợi. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim ảnh, tạo ra ảnh hưởng quan trọng trong cả văn học và điện ảnh. Stephenson chắc chắn là một ngôi sao rực rỡ trong nền văn học khoa học viễn tưởng hiện đại.

3. Giao thoa: Stephenson và giao thức Web3

Stephenson không chỉ để lại dấu ấn sâu sắc trong văn học khoa học viễn tưởng, mà còn tích cực tham gia vào việc xây dựng thực tế thế giới metaverse. Năm 1992, ông đã sáng tạo ra từ "metaverse" trong tác phẩm "Snow Crash", và 30 năm sau, ông đang hợp tác với chuyên gia tiền điện tử Peter Vessenes để biến tầm nhìn này thành hiện thực.

3.1 Từ "Cẩm nang mật mã" đến Web3

Stephenson đã thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về công nghệ mã hóa và hệ thống phân tán trong cuốn "Cẩm nang Mật mã" vào năm 1999. Cuốn sách miêu tả chi tiết ứng dụng của mật mã học và an ninh thông tin, dự đoán sự trỗi dậy của tiền điện tử hiện đại và công nghệ blockchain.

Tầm nhìn của Web3 là phá vỡ các đảo dữ liệu, cho phép người dùng hoàn toàn kiểm soát trải nghiệm kỹ thuật số và có thể chuyển đổi liền mạch giữa các thế giới ảo khác nhau. Web3 mà Stephenson tưởng tượng sẽ là một hệ sinh thái có thể tương tác, công bằng với các người sáng tạo và mở cửa cho tất cả mọi người. Tầm nhìn vĩ đại này đã khiến Lamina1 thu hút sự chú ý của ngành công nghiệp.

Khái niệm về vũ trụ ảo đang phát triển. Ban đầu, người ta tưởng tượng nó là một không gian ảo duy nhất, nhưng thực tế hiện tại là một tập hợp các không gian tách biệt lẫn nhau. Mục tiêu của Web3 là xây dựng một "vũ trụ mở", tức là một không gian có thể tương tác giữa các nền tảng.

3.2 Lamina1: Khám phá vũ trụ mở

Lamina1 là một hệ sinh thái blockchain lớp một tập trung vào việc cung cấp cơ sở hạ tầng "vũ trụ mở" cho các nhà phát triển Web3. Nó được thành lập vào tháng 6 năm 2022 bởi Stephenson và Peter Vessenes, một người tham gia tiền điện tử từ sớm. Trong hai năm qua, Lamina1 đã phát triển các giải pháp nhằm tăng cường việc tạo ra và phát triển nội dung cho vũ trụ ảo. Hiện tại, Lamina1 đã ra mắt mạng thử nghiệm và Hub, cho phép các nhà sáng tạo thiết kế các mô-đun cơ bản cho vũ trụ mở trong tương lai.

Lamina1 đã đạt được những tiến bộ đáng kể, với gần 50.000 người tham gia vào giai đoạn thử nghiệm của nó. Những giai đoạn đầu này đã đặt nền tảng cho các chức năng quan trọng, bao gồm lưu trữ tài sản phân tán, công cụ xây dựng thế giới thân thiện với người dùng, động cơ trò chơi và SDK mạng, trải nghiệm người dùng tiêu dùng và máy chủ trải nghiệm trò chơi nhiều người chơi. Lamina1 cũng áp dụng kiến trúc subnet độc đáo để thực hiện danh tính, tài sản và trải nghiệm người sáng tạo.

3.3 Công nghệ chính của Lamina1

Lamina1 cam kết giải quyết những thách thức cốt lõi của hạ tầng vũ trụ ảo hiện tại:

• Khả năng mở rộng: Cải thiện cơ chế đồng thuận và công nghệ phân đoạn để nâng cao khả năng xử lý giao dịch, tránh tắc nghẽn mạng và vấn đề chi phí cao.

• Tính tương tác: Thúc đẩy dòng chảy tự do của dữ liệu và tài sản qua các chuỗi, xây dựng hệ sinh thái blockchain kết nối.

• An toàn: Sử dụng công nghệ mật mã tiên tiến và giao thức bảo mật, bảo vệ tài sản và thông tin của người dùng.

• Metaverse dưới dạng dịch vụ ( MaaS ): cung cấp dịch vụ và công cụ phân tán, hỗ trợ việc tạo ra và vận hành thế giới ảo.

4. Tầm nhìn của Lamina1

Mục tiêu của Lamina1 là tạo ra một "vũ trụ mở" thực sự, cho phép người dùng chuyển đổi liền mạch giữa các thế giới ảo khác nhau. Stephenson và nhóm của ông đã phát triển một loạt công cụ và nền tảng, hỗ trợ các nhà phát triển và doanh nghiệp xây dựng các ứng dụng phân tán đổi mới trên Lamina1, cung cấp nền tảng vững chắc cho sự phát triển của hệ sinh thái Web3.

Bản cáo bạch của Lamina1 chỉ ra: "Để đạt được nền kinh tế hàng nghìn tỷ đô la trong thế giới ảo, trước tiên chúng ta phải tập trung vào cơ sở hạ tầng, hỗ trợ và tính khả dụng. Lamina1 sẽ thúc đẩy các giao dịch kinh tế và xã hội trong vũ trụ mở, giải quyết các rào cản công nghệ để tăng tốc độ áp dụng và giải phóng tiềm năng."

Đối với Stephenson và Vessenes, việc mở rộng vũ trụ ảo không chỉ liên quan đến khả năng tương tác mà còn nhấn mạnh tinh thần Web3 thúc đẩy quyền sở hữu kỹ thuật số, đảm bảo người sáng tạo nhận được lợi nhuận công bằng và biến vũ trụ ảo thành không gian có thể tiếp cận cho mọi người. Đây đều là những đặc điểm mà nhiều dự án hiện tại chưa ưu tiên.

5. Tầm ảnh hưởng và Triển vọng tương lai

Stephenson không chỉ tiếp tục khám phá metaverse trong "Avalanche" mà còn tạo ra động lực mới cho sự phát triển của Web3 thông qua việc tích cực xây dựng Lamina1. Lamina1 cam kết xây dựng một hệ sinh thái metaverse mở và tương tác, đảm bảo rằng các nhà sáng tạo nhận được lợi ích công bằng và cho phép mọi người dễ dàng tiếp cận thế giới kỹ thuật số mới nổi này.

Mạng chính Lamina1 đã chính thức ra mắt vào ngày 28 tháng 5, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự phát triển của nó. Hiện tại, mạng chính đã tạo ra hơn 1024 khối, đánh dấu sự hoạt động ổn định và phát triển nhanh chóng của mạng, cung cấp cơ sở hạ tầng vững chắc cho người dùng và nhà phát triển toàn cầu, hỗ trợ họ hiện thực hóa những khả năng vô hạn trong vũ trụ ảo.

Lamina1 không chỉ là một hệ sinh thái vũ trụ ảo, mà còn là sự hiện thực hóa cụ thể tầm nhìn về xã hội số và công nghệ trong tương lai của Stephenson và đội ngũ của ông. Thông qua công nghệ blockchain đổi mới và hạ tầng mở, cùng với ảnh hưởng toàn cầu ngày càng tăng, Lamina1 có khả năng trở thành lãnh đạo trong Web3 và vũ trụ ảo.