Ethereum L1 zkEVM: Hướng mở rộng mới

Dường như có một sự hiểu lầm phổ biến rằng Ethereum chỉ có thể mở rộng thông qua L2. Quan điểm này có thể xuất phát từ rất nhiều cuộc thảo luận về L2 Rollup, trong khi bỏ qua lộ trình mở rộng L1. Hiện tại, L2 đã được hiểu, chấp nhận và áp dụng rộng rãi, đã đến lúc sửa chữa sai lầm này. Đáng chú ý, Arbitrum One đã trở thành chuỗi hợp đồng thông minh lớn thứ hai chỉ sau Ethereum L1.

Một sự hiểu lầm nghiêm trọng hơn là "ETH" chỉ có thể được mở rộng qua L2. Trên thực tế, ETH như một tài sản tiền tệ có thể được mở rộng qua nhiều cách khác nhau, bao gồm L1, sidechain, các L1 khác, L2, các cấu trúc tương tự L2 (như validum và chuỗi optimistic), thậm chí là các nhà cung cấp dịch vụ tập trung.

Hàng triệu ETH đã được cầu nối tới các chuỗi L2 và không phải L2, cũng như các địa điểm không phải blockchain. Mặc dù ETH trên L1 và L2 trưởng thành cung cấp đảm bảo an ninh bản địa, nhưng các giải pháp khác mặc dù giả định an toàn khác nhau, vẫn có thể mở rộng ETH hoặc tài sản Ether. Đáng chú ý, Bitcoin là một ví dụ điển hình của một tài sản được mở rộng chủ yếu thông qua các dịch vụ tập trung, và nó vẫn là tài sản chi phối trong ngành.

Điều quan trọng là phải phân biệt giữa ETH hoặc Ether với Ethereum. Ví dụ, một số chuỗi khối mặc dù đã mở rộng ngăn xếp công nghệ của Ethereum và xây dựng cầu nối giữa ETH và ERC-20, nhưng có thể không được coi là mở rộng mạng Ethereum.

Hãy quay lại cuộc thảo luận về việc nâng cấp Ethereum L1 lên zkEVM. Việc mở rộng blockchain bằng cách sử dụng ZKP là một khái niệm đã có từ lâu, ban đầu có thể liên quan đến việc thảo luận về Bitcoin, trước cả Ethereum. Nghiên cứu ZK-SNARKing Ethereum đã được tăng tốc vào đầu năm 2020 với việc xác minh khái niệm ZK rollup. Năm 2021, thuật ngữ "zkEVM" đã được sử dụng rộng rãi. Nhóm khám phá quyền riêng tư và mở rộng của Quỹ Ethereum là những người sáng tạo chính của L1-zkEVM, sau đó có thêm nhiều người đóng góp khác tham gia.

Việc triển khai nâng cấp L1 zkEVM có thể tuân theo các bước sau: Đầu tiên, kiểm tra Type-2/2.5 và Type-1 zkEVM rollup trong môi trường sản xuất. Tiếp theo, triển khai EIP-4844, không trạng thái và PBS. Sau đó, triển khai cầu Enshrined zkEVM, cho phép triển khai Type-1 zkEVM trên L1. Điều này sẽ cung cấp thử nghiệm thực tế cho mã và mạch zk cuối cùng được sử dụng cho L1 zkEVM.

Khi các bước này hoàn tất, lớp thực thi L1 đã sẵn sàng cho việc nâng cấp zkEVM. Các nhà xây dựng sẽ sắp xếp các giao dịch, tạo ra các chứng minh và gửi đến lớp đồng thuận. Các nút không phải nhà xây dựng chỉ cần xác minh các chứng minh này, hiệu quả xác minh một lượng lớn TPS, bao gồm L2, L3, v.v., tất cả đều được chứng minh bởi một chứng minh đơn giản duy nhất của L1 zkEVM.

Cầu zkEVM được ghi nhận sẽ tiếp tục tồn tại trên lớp thực thi L1. Có thể sẽ có một rollup L1 được ghi nhận tiêu chuẩn, cùng với nhiều rollup L2 loại 0 được ghi nhận, tất nhiên còn có các rollup L2 truyền thống và rollup chủ quyền.

Cần lưu ý rằng enshrined L2 rollup có những cân nhắc riêng. zkEVM ban đầu có thể chậm, có giới hạn về thông lượng và chức năng, tần suất nâng cấp cũng có thể thấp. Chúng sẽ hoàn toàn được thực hiện bởi các người vận hành nút của Ethereum, không có quản trị hoặc chủ quyền độc lập. Do đó, đổi mới sẽ chủ yếu diễn ra trên các L2 truyền thống, dự kiến hầu hết người dùng vẫn sẽ sử dụng những nền tảng này.

Cấu trúc đa cấp này cung cấp cho người dùng nhiều sự đánh đổi và chức năng khác nhau, có thể đáp ứng hầu hết nhu cầu của hệ sinh thái blockchain trong vài thập kỷ tới.

Tất nhiên, tất cả những điều này có thể là thừa thãi, chúng ta có thể không cần một thông lượng lớn như vậy, một cách tiếp cận thận trọng hơn là giữ L1 không thay đổi. Nhưng dù sao đi nữa, tầm nhìn này nghe có vẻ thú vị và đáng để mong chờ.