Nhật Bản nỗ lực theo kịp làn sóng Web3

Nhật Bản, với tư cách là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, trong những năm gần đây đã phải đối mặt với nhiều thách thức. Đại dịch COVID-19 tái diễn, nợ công cao và vấn đề già hóa dân số đã gây ra áp lực lớn lên nền kinh tế Nhật Bản. Đối mặt với những khó khăn này, Nhật Bản hy vọng vào công nghệ Internet thế hệ mới, đại diện là Web3, nhằm cố gắng tái hiện vinh quang ngày trước.

Quá trình phát triển kinh tế Nhật Bản: sự đồng tồn tại của sự đổ vỡ và tái cấu trúc

Là một quốc đảo điển hình, Nhật Bản mặc dù sở hữu vùng biển rộng lớn và tài nguyên biển phong phú, nhưng cũng phải đối mặt với những thách thức như thiếu hụt tài nguyên và thiên tai thường xuyên. Những đặc điểm này đã hình thành con đường phát triển mở rộng ra nước ngoài của Nhật Bản.

Sau Thế chiến thứ hai, nền kinh tế Nhật Bản đã rơi vào hỗn loạn trong một thời gian. Nhưng nhờ sự can thiệp mạnh mẽ của chính phủ và cơ hội từ cuộc chiến tranh Triều Tiên, Nhật Bản đã đạt được sự phục hồi và bùng nổ nhanh chóng, tạo ra "kỳ tích kinh tế". Vào thập niên 60, tổng sản phẩm quốc dân của Nhật Bản đã vươn lên vị trí thứ hai trong các nước phương Tây.

Kể từ đó, cơ cấu kinh tế Nhật Bản liên tục được nâng cấp, từ ngành công nghiệp nặng chuyển dần sang ngành công nghiệp công nghệ cao. Sau khi bong bóng kinh tế vỡ vào đầu những năm 90, Nhật Bản đã tăng tốc độ toàn cầu hóa, tài sản ở nước ngoài tăng nhanh chóng. Đồng thời, Nhật Bản cũng đã tăng cường đầu tư vào công nghệ, triển khai một loạt các kế hoạch nghiên cứu khoa học, đặt nền tảng cho sự phát triển ngành.

Sau hàng chục năm phát triển, Nhật Bản đã trở thành một quốc gia phát triển thực thụ, với GDP bình quân đầu người gần 40.000 USD. Nhật Bản có vị trí quan trọng trong các công ty đa quốc gia và các lĩnh vực công nghệ then chốt. Nhưng đồng thời, sự phát triển của Nhật Bản trong lĩnh vực Internet lại tương đối chậm.

Thiếu sót trong phát triển Internet của Nhật Bản

So với các ngành công nghiệp truyền thống như sản xuất, Nhật Bản có thành tích kém cỏi trong lĩnh vực internet. Trong số 20 công ty internet lớn nhất thế giới, chỉ có một công ty là Rakuten của Nhật Bản nằm trong danh sách. Ngay cả trong lĩnh vực thương mại điện tử, một lĩnh vực internet truyền thống, sự phát triển của Nhật Bản cũng tụt hậu xa so với Trung Quốc, Mỹ và các quốc gia khác.

Nguyên nhân gây ra tình huống này bao gồm:

1. Quy mô thị trường hạn chế. Dân số Nhật Bản và phạm vi văn hóa ngôn ngữ tương đối nhỏ, khó hình thành một cơ sở người dùng internet lớn như Trung Quốc và Mỹ.

2. Không đủ bầu không khí đổi mới. Văn hóa truyền thống Nhật Bản khá bảo thủ, mức độ chấp nhận đổi mới và thử sai không cao, không phù hợp với đặc điểm lặp đi lặp lại nhanh chóng của ngành công nghiệp Internet.

3. Hệ thống dịch vụ offline hoàn thiện. Dịch vụ thương mại offline ở Nhật Bản rất phát triển, một phần nào đó đã kiềm chế nhu cầu dịch vụ internet.

4. Dân số già hóa nghiêm trọng. Người cao tuổi có độ chấp nhận các điều mới thấp, không thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghiệp Internet.

5. Lỡ thời kỳ phát triển quan trọng. Nhật Bản trong giai đoạn đầu bùng nổ Internet đang ở thời kỳ bong bóng kinh tế vỡ, không nắm bắt được cơ hội.

Những yếu tố này dẫn đến việc Nhật Bản khó có thể tạo ra những doanh nghiệp có sức cạnh tranh toàn cầu trong lĩnh vực internet, công nghệ cốt lõi cũng tụt hậu so với các nước khác. Ngành công nghiệp CNTT của Nhật Bản chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như gia công khu vực, sức mạnh tổng thể rõ ràng kém hơn so với Mỹ, Trung Quốc và các nước khác.

Nhật Bản chuyển mình: Nhắm đến Web3

Đối mặt với sự lạc hậu trong lĩnh vực internet, chính phủ và doanh nghiệp Nhật Bản đang tích cực xây dựng Web3, cố gắng chiếm ưu thế trong cuộc cách mạng công nghệ mới.

Vào tháng 5 năm nay, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã công khai tuyên bố rằng sự ra đời của kỷ nguyên Web3 có thể dẫn dắt sự tăng trưởng kinh tế, và Nhật Bản sẽ mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của các ngành liên quan từ góc độ chính sách. Sau đó, chính phủ Nhật Bản đã liên tiếp ban hành một loạt các chính sách hỗ trợ sự phát triển của Web3:

• Ban hành luật về stablecoin đầu tiên trên thế giới, cung cấp bảo đảm pháp lý cho sự phát triển của tiền điện tử
• Phê duyệt các chính sách kinh tế liên quan, đề xuất thúc đẩy xây dựng internet phi tập trung
• Thúc đẩy sửa đổi các dự luật liên quan, cung cấp ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp Web3

Các chính sách này thể hiện quyết tâm của Nhật Bản trong việc phát triển ngành Web3. Thực tế, Nhật Bản đã quan tâm đến Web3 từ lâu:

Một mặt, đại dịch đã làm lộ ra điểm yếu của Nhật Bản trong lĩnh vực kinh tế số, thúc đẩy nước này tăng tốc chuyển đổi số. Mặt khác, trong bối cảnh già hóa dân số, nền kinh tế số nhẹ tài sản phù hợp hơn với nhu cầu phát triển của Nhật Bản. Trong khi đó, Web3 như một lĩnh vực mới nổi, toàn cầu vẫn chưa hình thành được thế chủ đạo, Nhật Bản vẫn có cơ hội vượt lên phía trước.

Dưới sự thúc đẩy kép từ hỗ trợ chính sách và nhu cầu thị trường, ngành công nghiệp Web3 của Nhật Bản đã bắt đầu thể hiện một số xu hướng phát triển.

• Số lượng sàn giao dịch tiền điện tử tiếp tục tăng lên, quy mô người dùng không ngừng mở rộng
• Số lượng thương nhân hỗ trợ thanh toán bằng tài sản mã hóa đang tăng nhanh.
• Bandai Namco và các công ty game lớn khác bắt đầu triển khai trò chơi blockchain
• Các dự án Web3 nội địa như Astar Network đang dần xuất hiện.
• Các tổ chức đầu tư như SoftBank, SBI tích cực đầu tư vào lĩnh vực Web3

Mặc dù Nhật Bản đã bỏ lỡ cơ hội tốt trong lĩnh vực internet, nhưng sự phát triển của họ trong lĩnh vực Web3 vẫn đáng được kỳ vọng. Sự hỗ trợ chính sách của chính phủ và sự chủ động của các doanh nghiệp có thể giúp Nhật Bản tái tạo vinh quang trong một cuộc cách mạng công nghệ mới. Tuy nhiên, để đạt được bước nhảy vọt, Nhật Bản vẫn cần nỗ lực nhiều hơn trong văn hóa đổi mới và đào tạo nhân tài.